Op 16 december vond de laatste digitale bijeenkomst in het kader van Finance on a Mission 2020 plaats. Als spreker tijdens deze bijeenkomst was Peter Langenbach, voorzitter RvB van het Maasstad Ziekenhuis, aanwezig. Wij vroegen Peter zijn lessen van het navigeren door de Covid-19 crisis bij het Maasstad Ziekenhuis te delen. In een mooie bijeenkomst nam Peter ons mee aan de hand van zijn ervaringen. En in zijn verhaal zitten mooie aanknopingspunten voor Finance leiders die vorm willen geven aan de Finance Transformatie in de organisatie.
Leiderschap als belangrijk fundament voor de organisatie
Leiderschap vormt het fundament voor de cultuur in een organisatie. En, zoals regelmatig wordt gesteld, “cultuur eet strategie als ontbijt”. Daarnaast kun je stellen dat leiderschap ook veel van doen heeft met veranderen. Wanneer je een crisis ziet als een verhoogde druk tot aanpassen en veranderen is het ook aannemelijk dat het belang van leiderschap in crisissituaties toeneemt. Hoewel de Finance transformatie niet direct een crisissituatie hoeft te zijn, gaan dezelfde natuurwetten van leiderschap op, met wellicht hier en daar een aanpassing in de aanpak.
De vijf essentiële elementen van leiderschap
In zijn verhaal ging Peter in op de zijn inziens vijf essentiële elementen van leiderschap, die het verschil kunnen maken voor de organisatie. Deze elementen zijn:
Visie en perspectief bieden
Leiderschap vraagt om het helder neerzetten van een visie. Belangrijk is ook om die visie vast te houden en in alles wat je doet een sterke koppeling te maken naar de visie. Naast de visie is perspectief nodig. Laten zien wat de uitkomst wordt van een ingeslagen weg en mensen een punt geven om naar toe te werken. Peter deed dat bijvoorbeeld door een helder pad uit te stippelen in fases, waarbij een duidelijke overgang werd gecreëerd tussen de fases. Op die manier kun je de organisatie schetsen hoe de fases er uitzien, maar kun je ook duidelijk aangeven wanneer de organisatie van de ene fase naar een volgende fase gaat. Dat creëert ankerpunten waar mensen op terug kunnen vallen
Zichtbaar zijn
Een leider is zichtbaar op de momenten dat het ertoe doet. Dat betekent daar zijn waar het nodig is, in het hart van het operationele proces. Een leider houdt binding met dat operationele proces en zorgt ervoor dat zij of hij aanspreekbaar is voor mensen in de organisatie. Aanwezigheid toont niet alleen betrokkenheid, het zorgt ook voor wederzijds begrip en een laagdrempelige manier om in contact te blijven. Peter gaf hier heldere voorbeelden bij. Hij loopt op verschillende momenten mee in alle processen van de organisatie. En op het moment dat het kon ging hij mee de afdelingen op waar Covid-19 patiënten werden behandeld.
Daadkrachtig en besluitvaardig
Nederland is een land van polderen. Toch is het nodig om als leider daadkracht en besluitvaardigheid te tonen. Dat betekent het vinden van een balans tussen het gebruiken van de creativiteit in de organisatie en het doorhakken van de knoop. Uiteindelijk is de organisatie bij uitstek in staat om te komen met mogelijke oplossingsrichtingen. Op het moment dat die richtingen er liggen is het nodig een keuze te maken en die keuze helder te communiceren naar de organisatie.
Faciliteren
Goed leiderschap is ook beseffen dat de organisatie niet draait om de leider. Het gaat om de mensen die het uiteindelijke werk doen; die in contact staan met de klant, die ervoor zorgen dat het operationele proces goed functioneert. Dat proces moet je als leider faciliteren. En soms betekent dat keuzes maken die misschien bedrijfseconomisch niet het meest optimaal lijken, maar die nodig zijn om de mensen in de operatie te ondersteunen.
Communiceren
Communicatie is een essentieel onderdeel van leiderschap. Je keuzes uitleggen, maar ook laten zien dat je staat voor je keuzes en voor je visie. In je communicatie leg je daarom altijd de link naar de visie en het perspectief. Communicatie doe je het best in vaste structuren, zodat heldere lijnen ontstaan waar mensen op kunnen vertrouwen.
Twee tips voor organisaties in verandering
Een Finance transformatie betekent verandering: nieuwe technologie, nieuwe processen, andere structuren en een veranderde inhoud van werk. Het is niet direct een crisis, maar we vroegen Peter naar twee tips voor Finance Professionals die betrokken zijn bij verandering in de organisatie. De eerste is om elke aanpassing en verandering terug te koppelen naar de strategie en besturingsfilosofie. Daarbij werkt het echt om te sturen op waarden en op de “drivers” van het resultaat. Het resultaat volgt vanzelf. Dus ook veranderingen die een gevolg zijn van nieuwe technologie landen beter wanneer die expliciet passen bij en worden gekoppeld aan de strategie. De tweede heeft te maken met sturen op data. Datagedreven werken is zijn inziens essentieel om op een goede manier de ontwikkelingen te volgen en de verandering te kunnen sturen, zoveel mogelijk gebaseerd op feiten.
